AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
ŞAMAXI RAYON
İCRA HAKİMİYYƏTİ

Məlum olduğu kimi, Şamaxı təhsili çox zəngin bir tarixə malikdir. Qədim mənbə və məxəzlərin verdiyi məlumatlara görə bu bölgədə təhsilin əsası mədrəsələr vasitəsilə qoyulmuşdur. Məşhur alman səyyahı və alimi Adam Oleari burada olarkən mədrəsələrdə dünyəvi elmlərin də öyrənildiyinin şahidi olmuşdur.

XIX əsrin ikinci yarısından etibarən Şamaxı təhsili təşəkkül tapmağa başlamışdır. Həmin dövrdə burada ibtidai məktəb, qız məktəbi, rus-Azərbaycan məktəbi, xalq məktəbi və s. fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Bununla da Şamaxıda məşhur pedaqoqlar nəsli yetişmişdir. Bu gün onlarardan S.Ə.Şirvaninin, M.Ə.Sabirin, S.M.Qənizadənin, H.Mahmudbəyovun, M.Mahmudbəyovun, Ə.Orucovun, C.Cəbrayılbəylinin, A.Çerniyayevskinin və başqalarının adlarını böyük fəxr hissi ilə çəkə bilərik.

Keçmiş sovet dövründə rayonun ümumtəhsil sahəsində geniş şəbəkə formalaşdırılmış, Şamaxıda Pedaqoji Məktəb, Kənd Təsərrüfatı Texnikumu və Tibb Məktəbi fəaliyyət göstərmişdir.

Hazırda Şamaxı rayon Təhsil Şöbəsinin tabeliyində 72 ümumtəhsil məktəbi, 21 məktəbəqədər, 4 məktəbdənkənar uşaq tərbiyə müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Ümumtəhsil məktəblərinin 51-i tam orta, 17-si ümumi orta, 4-ü ibtidaidir. Şamaxı rayonunda xüsusi qabiliyyətli şagirdlərin istedad və bacarıqlarının daha da inkişaf etdirməsinə xidmət edən Texniki, humanitar və təbiət fənləri təmayüllü lisey və Şamaxı Avropa lisey fəaliyyət göstərir. 2015-2016-cı tədris ilində ümumtəhsil məktəblərində 12259 nəfər şagirdin təlim və tərbiyəsi ilə 1820 nəfər müəllim, məktəbəqədər uşaq tərbiyə müəssisələrində 1100 nəfər uşağın tərbiyəsi ilə 141 nəfər tərbiyəçi məşğul olur. 4 məktəbdənkənar uşaq tərbiyə müəssisəsində, o cümlədən Uşaq Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzində, Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzində, Şahmat Məktəbində, Uşaq Gənclər İdman Məktəbində 54 dərnəyə 700 nəfər şagird cəlb edilmişdir. Həmin müəssisələrdə 69 nəfər müəllim və dərnək rəhbəri çalışır. 

Ümumtəhsil məktəblərində çalışan müəllimlərin 8 nəfəri “Əməkdar müəllim” fəxri adı ilə, 8 nəfəri isə orden və medallarla təltif olunmuşdur. Məktəblərdən 25-i, məktəbəqədər uşaq tərbiyə müəssisələrindən 7-si bir tipli layihə əsasında tikilmiş binalarda fəaliyyət göstərir. 72 ümumtəhsil məktəbinin hamısı beş günlük iş həftəsi ilə işləyir. Təlim məşğələləri 68 məktəbdə Azərbaycan dilində, 4 məktəbdə isə Azərbaycan və rus dillərində keçirilir. Məktəblərin əksəriyyətinin zəngin tədris bazası vardır. Şamaxı  Avropa liseyi və şəhər 2 saylı tam orta məktəb elektron məktəblərdir.

Rayon üzrə 2015-ci ildə XI sinfi bitirən məzunlardan 220 nəfəri test üsulu ilə keçirilən qəbul imtahanlarında yüksək bal toplayaraq müxtəlif ali məktəblərə qəbul olunmuşdur. Ali məktəblərə qəbul olanlardan 9 nəfəri 600-dən yuxarı, 31 nəfər isə isə 500-dən yuxarı bal toplamışdır.

Hər il rayonda müasir tələblərə cavab verən yeni məktəb binaları tikilir. 2016-cı ildə Şərədil kəndində 80 şagird yerlik ümumi orta məktəbi tikilib şagirdlərin istifadəsinə verilmişdir. Hazırda Mədrəsə qəsəbəsində isə 380 yerlik tam orta məktəb binası tikilir.

Uşaq Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzi

Uşaq Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzi 1946-cı ildən təhsil şöbəsinin nəzdində fəaliyyət göstərir. Müəssisənin əsas məqsədi şagirdlərin istedad və bacarıqlarını aşkar etmək, uşaqların asudə vaxtlarını səmərəli keçirmək, onların yaradıcılıq potensialını inkişaf etdirməkdir. 

Mərkəzdə 14 qrup (“Bədii qiraət”, “Bacarıqlı əllər”, “Dərzi”, “Makrame”, “Xalçaçılıq”, “Aplikasiya və dekorativ rəsm”, “Floristika”, “Rəqs”, “Xor”, “Qarmon”, “Tar”, “Bədii tikmə”, “Biçmə”, “Gənc gülçülər”, “Ədəbi diyarşunaslıq”, “Piano”) fəaliyyət göstərir. Müəssisədə 210 dərnək üzvü məşğul olur. Bütün qruplar mərkəzdə fəaliyyət göstərir. Uşaqlarla ali və orta ixtisas təhsilli müəllimlər məşğul olur. Mərkəz keçirilən müsabiqə və yarışlarda fəal iştirak edir. 2010-cu ilin dekabrında Təhsil Nazirliyinin bədii yaradıçılıq müsabiqəsində mərkəz I yeri tutmuşdur. Uşaqların asudə vaxtlarının təşkili ilə əlaqədar mərkəzdə müxtəlif səpgili tədbirlər keçirilir. Yay mövsümündə uşaqların istirahətinin təşkili ilə əlaqədar əmək istirahət düşərgəsi fəaliyyət göstərir.

Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzi

Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzi 1978-ci ildən rayon təhsil şöbəsinin nəzdində fəaliyyət göstərir. Müəssisənin əsas məqsədi respublikanın təbiətini qoruyub saxlamaq, indiki və gələcək nəsillərə sağlam həyat bəxş etmək üçün ekologi təhsil və tərbiyəni düzgün inkişaf etdirmək və maarifləndirmə işləri aparmaqdır. Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzində 16 qrup fəaliyyət göstərir. Həmin qruplarda 180 nəfər şagirdlə 8 nəfər pedaqoji işçi məşğul olur. 

Mərkəzdə “Ətraf mühit və insan sağlamlığı”, “Yaşıl aləm”, “Floristika”, “Ailə və ətraf mühit”, “Təbiət bizim evimizdir”, “Gülçülük” və s. adda dərnəklər yaradılıb. Mərkəzin dərnək üzvü Nurlanə İsgəndərova 2009-cu ilin aprel ayında keçirilmiş II respublika ekoloji forumunda iştirak edərək sertifikat və hədiyyə ilə mükafatlandırılmışdır. Respublika məktəblərinin 2010-cu ildə keçirilən “Təbiət bizim sərvətimizdir” rəsm və foto müsabiqəsində dərnək üzvü Rəsul Maqsudov yüksək yer tutmuşdur.