AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
ŞAMAXI RAYON
İCRA HAKİMİYYƏTİ

Şamaxı rayonunun iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalı təşkil edir. Ümummilli lidermiz Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə 1993-1996-cı illərdə aparılmış məqsədyönlü siyasət və həyata keçirilmiş sistemli tədbirlər nəticəsində ölkədə siyasi və makroiqtisadi sabitliyə nail olunmuşdur ki, bu da iqtisadi islahatların həyata keçirilməsi üçün möhkəm əsas formalaşdırmışdır.
Hal-hazırkı dövrdə Şamaxı respublikamızın iqtisadi cəhətdən sürətlə inkişaf etməkdə olan rayonlarındandır.

KƏND TƏSƏRRÜFATI

Şamaxı rayonunda əhalinin əsas fəaliyyət sahəsi kənd təsərrüfatıdır. Rayon üzrə torpaq islahatları başa çatdırılmış və torpaqlar kənd sakinlərinə paylanmışdır. 2015-ci ildə rayonda istehsal edilmiş kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmi 54565,9 min manat olmuşdur.
Rayon əhalinin əksər hissəsi bitkiçilik və heyvandarlıqla məşğul olur. Bitkiçilikdə taxıl, kartof, tərəvəz, bostan bitkiləri, üzüm və meyvə məhsulları istehsalı üstünlük təşkil edir. Rayon üzümlükləri ilə vaxtilə böyük şöhrət qazanmışdır. Üzümçülük əsasən dəmyə xarakteri daşıyır. Keçən əsrin 70-80-ci illərində Şamaxı Azərbaycanın ən böyük üzümçülük rayonlarından birinə çevrilmişdi. Hazırda bu sahənin inkişafına xüsusi diqqət göstərilir. Bu baxımdan dövlətimizin başçısının tapşırığı ilə hazırlanan və qəbul edilən “2012-2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın bu sahənin yenidən dirçəldilməsində mühüm rolu olmuşdur. Hazırda rayonumuzda üzüm bağlarının sahəsi 1632,4 hektara çatdırılmışdır. Bundan əlavə rayonun Meysəri kəndinin ərazisində üzüm əkilməsi məqsədilə 330 hektar torpaq sahəsi ayrılmış və 40 hektar sahədə plantaj şumu çıxarılmışdır. Yeni üzüm bağlarının salınması işi davam etdirilir.
Rayonun hər yerində dənli bitkilər əkilir. Son illər taxıl əkinlərinin sahəsi xeyli genişləndirilmişdir. Əsasən, buğda əkinləri üstünlük təşkil edir. 2015-ci ilin məhsulu üçün əkilmiş dənlilərin 19680 hektarı yığılmış, 43793,3 ton məhsul istehsal olunmuşdur. Hər hektardan məhsuldarlıq 22,3 sentner olmuşdur.
Dağlıq sahələrdə yerli istehlak xarakteri daşıyan kartofçuluqla da məşğul olurlar. Tərəvəz-bostan məhsulları istehsalı da yerli istehlak xarakteri daşıyır.
Heyvandarlıq da rayon iqtisadiyyatında aparıcı sahələrdən birini təşkil edir. Rayonun yay və qış otlaqlarında qoyunçuluq və maldarlıq inkişaf etdirilmişdir. Bu baxımdan heyvanların sayı və heyvandarlıq məhsulları istehsalının həcmi də ilbəil artır. Quşçuluq və arıçılıq da inkişaf etdirilmişdir.
2003-cü ildən etibarən aqrar sahədəki artım sürətlə inkişaf etməkdədir. İribuynuzlu malqaranın sayı 2003-cü ilə nisbətən 2015-ci ildə 4090 baş artaraq 38171 başa, xırda buynuzlu heyvanların sayı 40738 baş artaraq 192763 başa, quşların sayı 103505 baş artaraq 273670 başa, arı ailələrinin sayı 4620 baş artaraq 5100 başa çatdırılmışdır. Ət istehsalı 2003-cü ilə nisbətən 2015-ci ildə 893 ton artaraq 2700 ton, süd istehsalı 3063 ton artaraq 23100 ton, yun istehsalı 143 ton artaraq 400 ton, yumurta istehsalı 11125 min ədəd artaraq 17076 min ədəd olmuşdur.
“Kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları bazarının fəaliyyətinin təkmilləşdirləməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il 16 yanvar tarixli Sərəncamından irəli gələn vəzifələrin icrası ilə əlaqədar 2014-cü ildə rayonda iri taxılçılıq təsərrüfatının yaradılması məqsədilə 2723 hektar torpaq sahəsi ayırılaraq “Kürdəmir Süd Emalı” MMC-nə icarəyə verilmişdir. Bundan əlavə rayonun Sabir qəsəbəsi ərazisində 1200 başlıq heyvandarlıq kompleksinin inşasına başlanılmışdır. Bu da gələcəkdə süd və ət məhsullarının bolluğuna səbəb olacaqdır.
Rayonda kənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi, dövlət tərəfindən bu sahəyə hərtərəfli dəstəyin göstərilməsi xüsusi diqqət mərkəzində olmuşdur. 2015-ci ildə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondun tərəfindən kənd təsərrüfatının inkişafı məqsədilə aqrar sektorda çalışan 56 sahibkara əvvəlki illərdə verilmiş kreditlərin qayıdışı hesabına 757,5 min manat məbləğində güzəştli kreditlər verilmiş, bunun nəticəsində rayonda 92 yeni iş yeri yaradılmışdır.
Respublikamızda kənd təsərrüfatı sahəsində ciddi islahatların aparılması, xüsusilə kənd əməkçilərinə dövlət qayğısının artırılması bu sahənin geniş potensiala malik olduğunu sübut etmişdir. Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 16 noyabr tarixli 181 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş Qaydalara uyğun olaraq 2015-ci ilin məhsulu üçün 2014-cü ilin payızında rayon üzrə 8897 hektar sahədə aparılan buğda və çəltik səpininə görə 2597 istehsalçıya 355,9 min manat yardım verilmişdir. Bununla yanaşı Nazirlər Kabinetinin 15 fevral 2007-ci il tarixli 32 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına əkin sahəsinin və çoxillik əkmələrin becərilməsində istifadə etdiyi yanacaq və motor yağlarına görə dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına yardımın verilməsi qaydaları”na uyğun olaraq 2015-ci ildə 5277 istehsalçıya 984,8 min manat məbləğində yardım verilmişdir.
“Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının kənd təsərrüfatı texnikası ilə təminatına və heyvandarlığın inkişafına əlavə dəstək haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il 20 noyabr tarixli Sərəncamı kənd təsərrüfatının inkişafına müsbət təsir göstərmişdir. Nazirlər Kabinetinin 01 avqust 2014-cü il tarixli 270 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş Qaydalara uyğun olaraq “Aqrolizinq” ASC tərəfindən rayon üzrə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına 139,2 min manat dəyərində 930 ton mineral gübrə güzəştli şərtlərlə satılmışdır.

BANKLAR

Sahibkarlığın inkişafı, bank-maliyyə işinin daha da təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə rayonda 7 bank filialı və 2 bank olmayan kredit təşkilatı açılmışdır.
Rayonda “Azərbaycan Beynəlxalq Bankı”, “Kapital Bank”, “AGBank”, “DəmirBank”, “Rabitəbank”, “Muğanbank” və “Xalq Bank”ın filialları fəaliyyət göstərir. Bu filiallar fiziki və hüquqi şəxlərin pul vəsaitlərinin depozitə cəlb etmək, həmin vəsaiti müddətlilik və faizlə geri qaytarmaq, fiziki və hüquqi şəxslər üçün hesablar açmaq və aparmaq, fiziki və hüquqi şəxslərə kredit vermək imkanlarına malikdir. Həmçinin onlar respublikadaxili və respublikadankənar pul köçürmələrini ikitərəfli həyata keçirir, əhalini pensiya və müavinətlə təmin edir və digər bank xidmətlərini həyata keçirirlər.
Rayonda “Aqrar-Kredit” və “FİNCA” Bank olmayan kredit təşkilatlarının da filialları fəaliyyət göstərir.

TİKİNTİ

2003-cü ildə rayonda 723,1 min manatlıq tikinti-quruculuq işləri aparılmışdırsa, illər üzrə bu rəqəm artaraq 2015-ci ildə 45668,9 min manat olmuşdur. 2015-ci ildə rayonda 45,7 milyon manatlıq tikinti işləri aparılmışdır ki, bu da 2003-cü ilə nisbətən 63,2 dəfə çoxdur. Ümumi məhsul buraxılışında tikinti işlərinin həcmi 2003-cü ildə 3 faiz, 2015-ci ildə isə 26,9 faiz təşkil etmişdir.

Təmir-tikinti, abadlıq işləri

2004-2008, 2009-2013 və 2014-2018-ci illər üzrə Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramlarının uğurlu icrası nəticəsində son illər rayonda çoxsaylı istehsal müəssisələri, həmçinin Heydər Əliyev parkı, həmin parkda Ulu Öndərin adını daşıyan Mərkəz, YAP rayon təşkilatı üçün inzibati bina, Bakı-Şamaxı, Şamaxı-Pirqulu avtomobil yolları, beynəlxalq standartlara cavab verən Müalicə Diaqnostika Mərkəzi, Vergilər Nazirliyinin Tədris Mərkəzi, Şamaxı şəhər İncəsənət Təhsili Mərkəzi, şəhər 1 saylı körpələr evi-uşaq bağçası, DİN-nin Baş Pasport Qeydiyyat və Miqrasiya İdarəsinin Şamaxı Regional şöbəsi, Xalq Bankın rayon filialı üçün inzibati bina, 5 ulduzlu “Şamaxı Palace Platinum By Rixos” oteli və “Sakit Göl” istirahət mərkəzi tikilərək istifadəyə verilmişdir.
Ötən dövr ərzində rayonda 19 yeni məktəb binası, 8 məktəbdə yeni əlavə sinif otaqları tikilmiş, 7 məktəb, Mərkəzi Rayon Xəstəxanası, poliklinika binaları, Mədəniyyət Mərkəzi, Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, “Şirvan” mehmanxanası, rayon mərkəzi kitabxanasının binası, Şahmat məktəbi, Olimpiya İdman Mərkəzi, Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası yüksək keyfiyyətlə əsaslı təmir edilmiş, Şamaxı Cümə Məscidi Dövlət Tarix Memarlıq Abidəsi isə əsaslı bərpa edilərək yenidən qurulmuşdur. Həmçinin şəhərdə yeni parklar salınmış, mövcud parklar və küçələr abadlaşdırılmış, işıqlandırma sistemləri tam yenidən qurulmuşdur. Bundan əlavə Şəhidlər Xiyabanı və Soyqırımı abidəsi əsaslı təmir olunmuş, ərazidə parklar formalaşdırılaraq geniş yaşıllıqlar salınmışdır.
Hazırda rayonun Mədrəsə qəsəbəsində 380 şagird yerlik tam orta məktəb binasının, rayonun Şəhriyar qəsəbəsində Qarabağ müharibəsi əlilləri və şəhid ailələri üçün nəzərdə tutulmuş 36 mənzilli yaşayış binasının və 5 saylı 100 yerlik körpələr evi-uşaq bağçasının inşaası davam etdirilir.